Na tej stronie będę używał słów postawa i garda zamiennie oba odnoszą się do włoskiego guardia. W szermierce bolońskiej rozróżnia się kilkanaście postaw, które należy traktować jako pozycje z których rozpoczyna się atak, lub kończy po jego wykonaniu.
W zależności od autora niektóre nazwy guard się zmieniaja lub niektóre są całkowicie pominięte, po niżej znajdziecie możliwie pełny opis gard szkoły bolońskiej w kontekście używania miecza z puklerzem.
Na początek, możemy podzielić postawy na niskie i wysokie. Manciolino uważał, że postawy niskie są bardziej ofensywne i dają lepsze możliwości przy wyprowadzaniu ataków, postawy niskie dużo lepiej sprawdzają się w defensywie. Większość gard czy to wysokich czy niskich ma również co najmniej dwie wersje, stretta – z prawą nogą z przodu i alta z lewą nogą z przodu. W każdej z postaw szermierz stoi w lekkim rozkroku, odległość między stopami to długość stopy/półtorej stopy. Stopa znajdująca się z przodu czubkiem wskazuje przeciwnika, stopa znajdująca się z tyłu ustawiona jest pod kątem od 60 do 90 stopni w stosunku do przedniej. Większość gard i moich komentarzy do nich odnosi się do szermierza trzymającego miecz w prawej ręce, a puklerz w lewej.
Guardia di Testa (Zasłona głowy)
Za Manciolino: Druga garda nazywa się „guardia di testa”, wykonuje się ją wyciągając obie ręce na wysokości barków w kierunku przeciwnika. Ułożenie ramion, różnić się będzie tylko tym, że ręka z mieczem musi leżeć nieco niżej niż ta z puklerzem. Jeśli chodzi o ułożenie stóp, można to zrobić na dwa sposoby, albo stając szeroko z prawą, albo z lewą z przodu , bez względu na to będzie to ta sama postawa.
Komentarz: Ostrze miecza skierowane lekko w górę i w lewo, tak żeby zasłaniało głowę przed ciosem z góry.
Guardia di Faccia (Zasłona „w twarz”) / Guardia d’Intrare (Zasłona „wchodząca”)
Za Manciolino: Trzecia garda nazywa się „guardia di faccia”, podobna jest do poprzedniej w dwóch kwestiach a różni się tylko w jednej. Mianowicie, zgadza się w tym, że zarówno prawa i lewa stopa mogą być ustawione z przodu, jak położenie ramion się nie zmienia. Różnica, jest w tym że wspomniany wcześniej miecz ustawiony był pod ukosem, a tu trzymany jest prosto, skierowany sztychem w twarz wroga, oraz ręka uzbrojona w puklerz znajduje nad ręką wyznaczoną do miecza.
Komentarz: Manciolino nie wymienia Gauardia d’Intrare, znajdziemy ją za to u Giovanniego Dall’Agocchie (Dell'Arte di Scrima Libri Tre). Są to niemal identyczne postawy, tyle, że w Guardia di Faccia dłoń trzymająca miecz ułożona jest paznokciami do góry, a w Guardia d’Intrare paznokciami w dół.
Guardia di sopra il Braccio (Zasłona „nad ramieniem”)/ Guardia di sotto il Braccio (Zasłona „pod ramieniem”)
Za Manciolino: Czwarta nazywa się „guardia di sopra il braccio”, ponieważ ręka trzymająca miecz krzyżuje się z lewą ręką, kładąc prawe ramię w zgięciu lewej ręki. Sztych miecza skierowany jest w tył, w wyniku czego ręka trzymająca puklerz jest bardziej wysunięta w kierunku przeciwnika. Odnośnie stóp, pierwszy sposób ich ułożenia, to kiedy prawa musi być tylko tyle przed lewą, żeby jej nie dotykać. Można ponadto wykonać tę samą osłonę, prawą stopę wysuwając bardziej do przodu, pochylając się nieco do wewnątrz z wdziękiem (pewnie chodzi o zachowanie równowagi/stabilności). I w tym sposobie ułożenia gardy, chociaż ręka miecza nie rusza się z miejsca, w którym była powyżej, czyli ze środka lewego ramienia (bo inaczej postawa zmieniłaby nazwę z powodu, który został wyjaśniony przy pierwszej zasłonie) to ręce, wcześniej zgięte, prostują się nieco, tak że prawe ramię skierowane jest w stronę oponenta, jakby zaczynając wyprowadzenie ciosu tam, gdzie wydaje Ci się to najlepsze.
Piąta nazywa się „guardia di sotto il braccio”, ponieważ ręka miecza musi leżeć pod ręką z puklerzem, czyli trzymając miecz pod pachą tak, aby czubek był skierowany w tył, a ręka z puklerzem będzie dobrze wysunięte w kierunku wroga. W sprawie stóp, mówię że prawa może być ułożona jak opisano powyżej, to znaczy przed lewą, w małym lub dużym odstępie. Ale jeśli ułożysz stopy w dużym odstępie, wypada ci ustawić prawe ramię w kierunku wroga w sposób opisany w czwartej gardzie.
Komentarz: Czwarta i piąta zasłona różnią się tylko ułożeniem ręki z mieczem nad lub pod ręką z puklerzem. Ręce mogą być bliżej ciała, wtedy stajemy bardziej przodem do przeciwnika, lub lekko wysunięte do przodu, wtedy ustawiamy się bardziej prawym bokiem do przeciwnika, w rodzaju zaproszenia.
Guardia Cingiara porta di ferro stretta/larga/alta(garda dzika żelazne wrota)
Za Manciolino: Ósma garda nazywa się „cingiara porta di ferro”, w której lewa noga jest pod kątem (względem prawej nogi, lewa z przodu) z lekko zgiętym kolanem, ale prawa noga musi pozostać wyprostowana. A jeśli chodzi o ręce, miecz musi spoczywać z dłonią przed lewym kolanem, tak jak to zrobiłeś z porta di ferro z której to zasłony bierze część swojej nazwy, a lewa ręka zostanie wysunięta w obronie głowy, z puklerzem do przodu, jak przed chwilą opisano; i dlatego nazywa się to „dzikiem” po zwierzęciu o takim imieniu, które zbliżając się do ataku układa się z głową i kłami w opisany wyżej sposób.
Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie opisuje jeszcze coda lunga larga, prawa noga z przodu, miecz skierowany jest ostrzem w dół, paznokcie dłoni trzymającej miecz również w dół. Opisuje również, że coda lunga alta od coda lunga stretta różni się tylko tym, która noga jest z przodu. Coda lunga stretta jest podobną postawą do porta di ferro stretta, tyle że tam ręka była bezpośrednio nad kolanem z paznokciami dłoni skierowanymi w lewo, tutaj ręka z mieczem jest z boku ciała, a ostrze miecza jest pod kątem w stosunku do podłoża, prawdziwe ostrze skierowane na zewnątrz, pozycja przypomina zewnętrzną zasłonę szablową.
Guardia di Alicornio/Becca cesa Becca possa (Garda Jednorożca, Dziób słaby Dziób silny)
Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie (Guardia di Alicorno) oraz Achille Marozzo (Becca cesa i Becca possa) opisują jeszcze jedną gardę. Gdzie ręka z mieczem uniesiona jest nad głową, paznokcie dłoni trzymającej miecz skierowane w prawo, a sztych wycelowany jest w przeciwnika, puklerz trzymany na wyciągniętej przed siebie ręce na wysokości barku. Giovanni Dall'Agocchie pisze, że można ją przyjąć zarówno z lewą jak i z prawą stopą z przodu, Marozzo rozróżnia postawę z prawą nogą z przodu jako Słaby Dziób, a z lewą jako Silny Dziób- Becca cesa/Beca possa. Postawa ta jest przydatna do wyprowadzania imbrocatta czyli pchnięcia z góry do dołu.
Guardia Alta (Wysoka Garda)
Za Manciolino: Pierwsza garda nazywana jest „wysoką”, bo spotykając się w walce musimy z wdziękiem trzymać miecz nad ciałem z ręką uniesioną tak bardzo, jak to tylko możliwe, w taki sposób, że miecz skierowany jest do tyłu, a ramię z puklerzem musi być wysunięte daleko do przodu w kierunku wroga. Prawa stopa musi się wysunąć około czterech palców przed lewą, z lekko uniesioną piętą i obydwoma kolanami prostymi i nie zgiętymi. Tę osłonę można wykonać również na dwa inne sposoby, a mianowicie prawą nogą robiąc duży krok do przodu lub lewą nogą, robiąc równie duży krok, trzymając miecz i puklerz w wyżej opisany sposób. Zawsze miecz jest trzymany w ręce wyciągniętej nad głową, ustawienie nóg zależy od tego, jakie w danej sytuacji jest dogodniejsze, ponieważ nazwa guardia alta nie wiąże się z ustawieniem stóp, ale pozycji w jakiej znajduje się miecz.
Guardia di Testa (Zasłona głowy)
Komentarz: Ostrze miecza skierowane lekko w górę i w lewo, tak żeby zasłaniało głowę przed ciosem z góry.
Guardia di Faccia (Zasłona „w twarz”) / Guardia d’Intrare (Zasłona „wchodząca”)
Komentarz: Manciolino nie wymienia Gauardia d’Intrare, znajdziemy ją za to u Giovanniego Dall’Agocchie (Dell'Arte di Scrima Libri Tre). Są to niemal identyczne postawy, tyle, że w Guardia di Faccia dłoń trzymająca miecz ułożona jest paznokciami do góry, a w Guardia d’Intrare paznokciami w dół.
Piąta nazywa się „guardia di sotto il braccio”, ponieważ ręka miecza musi leżeć pod ręką z puklerzem, czyli trzymając miecz pod pachą tak, aby czubek był skierowany w tył, a ręka z puklerzem będzie dobrze wysunięte w kierunku wroga. W sprawie stóp, mówię że prawa może być ułożona jak opisano powyżej, to znaczy przed lewą, w małym lub dużym odstępie. Ale jeśli ułożysz stopy w dużym odstępie, wypada ci ustawić prawe ramię w kierunku wroga w sposób opisany w czwartej gardzie.
Komentarz: Czwarta i piąta zasłona różnią się tylko ułożeniem ręki z mieczem nad lub pod ręką z puklerzem. Ręce mogą być bliżej ciała, wtedy stajemy bardziej przodem do przeciwnika, lub lekko wysunięte do przodu, wtedy ustawiamy się bardziej prawym bokiem do przeciwnika, w rodzaju zaproszenia.
Guardia Porta di ferro stretta/larga/alta (Garda „żelazna brama” wąska/szeroka/wysoka)
Za Manciolino: Szósta garda nazywa się „porta di ferro stretta”. W którym ciało musi być ułożone w taki sposób, aby prawe ramię (jak wspomniano powyżej) było skierowane w stronę wroga, ale obie ręce muszą być wyciągnięte na spotkanie z wrogiem, tak aby ramię z mieczem było wyciągnięte prosto w dół w obronie prawego kolana, tak aby dłoń trzymająca miecz była blisko kolana na jego środku. Ale ramie z puklerzem musi być wyciągnięte prosto w kierunku przeciwnika, ani wyżej, ani niżej niż w guardia di testa. Jeśli chodzi o ułożenie nóg, prawa musi być ustawiona w dużym odstępie z kolanem lekko zgiętym, skierowanym w kierunku przeciwnika, a lewa pod kątem względem prawej, również z lekko zgiętym kolanem. Dlatego nazywa się to „wąskimi żelaznymi drzwiami” poprzez bycie najbezpieczniejszą spośród wszystkich innych gard i niezwykle silną jak żelazo, i że w przeciwieństwie do szerokiej wersji (którą omówimy bezpośrednio poniżej), miecz sztychem skierowany jest w kierunku wroga (pod ukosem w górę), rękojeścią opierając się o kolano.
Siódma nazywa się „porta di ferro larga”, nazwa jest podobna do nazwy poprzedniej zasłony, ponieważ ani stopy, ani ciało nie są ustawione inaczej niż w tamtej. Tyle tylko, że ręka z mieczem jest odsunięta od kolana i wisi wraz z ostrzem w kierunku ziemi skierowanym do wnętrza prawego kolana, przez co ciało jest bardziej odsłonięte niż w poprzedniej gardzie.
Komentarz: W porta di ferro larga, miecz również może być skierowany ku górze, istotne jest to, że prawa noga jest z przodu, a dłoń z mieczem znajduje się przy lewej nodze, pozostawiając nieosłoniętą prawą stronę ciała w formie zaproszenia. Dall’Agocchie wspomina jeszcze o porta di ferro alta, czyli wysokiej wersji porta di ferro stretta. Różnić się będzie ona ułożeniem ręki trochę wyżej, nie opiera się ona już o kolano, a bardziej przypomina guardia di faccia lub guardia d’intrare, tyle że paznokcie ręki z mieczem skierowane są w lewo.
Siódma nazywa się „porta di ferro larga”, nazwa jest podobna do nazwy poprzedniej zasłony, ponieważ ani stopy, ani ciało nie są ustawione inaczej niż w tamtej. Tyle tylko, że ręka z mieczem jest odsunięta od kolana i wisi wraz z ostrzem w kierunku ziemi skierowanym do wnętrza prawego kolana, przez co ciało jest bardziej odsłonięte niż w poprzedniej gardzie.
Komentarz: W porta di ferro larga, miecz również może być skierowany ku górze, istotne jest to, że prawa noga jest z przodu, a dłoń z mieczem znajduje się przy lewej nodze, pozostawiając nieosłoniętą prawą stronę ciała w formie zaproszenia. Dall’Agocchie wspomina jeszcze o porta di ferro alta, czyli wysokiej wersji porta di ferro stretta. Różnić się będzie ona ułożeniem ręki trochę wyżej, nie opiera się ona już o kolano, a bardziej przypomina guardia di faccia lub guardia d’intrare, tyle że paznokcie ręki z mieczem skierowane są w lewo.
Guardia Cingiara porta di ferro stretta/larga/alta(garda dzika żelazne wrota)
Komentarz: Wprawdzie Manciolino na tym kończy opis tej gardy, ale jest ona w zasadzie lustrzanym odbiciem porta di ferro, tyle, że z lewą nogą z przodu. Dlatego możliwym jest modyfikowanie jej do wersji larga – przenosimy dłoń z mieczem nad prawe kolano, alta – unosimy lekko dłoń z mieczem do pozycji podobnej do guardia di faccia, tyle że paznokcie ręki z mieczem w lewo, ale lewa noga z przodu.
Dziesiąta garda to „coda lunga stretta”, z prawą nogą do przodu w dużym odstępie od lewej, lekko pod kątem w taki sposób, że kolano jest lekko zgięte. Obie ręce muszą być ułożone, jak zostało powiedziane powyżej, z tym wyjątkiem, że ramię z mieczem leży nieco niżej. Wspomnianych dziesięć gard wystarczy do naszej pracy.
Guardia di Coda lunga alta /stretta/ larga/ / distesa (Garda długi ogon wysoki/wąski/ szeroki/daleki)
Za Manciolino: Dziewiąta garda nazywa się „coda lunga alta”, z lewą nogą wysuniętą do przodu, kolano lekko zgięte, a stopa musi być skierowana w kierunku przeciwnika w dużym odstępie (od prawej stopy), prawa ręka wysunięta w kierunku wroga z mieczem skierowanym po skosie, tak że szpic jest dobrze wycelowany w przeciwnika, puklerz dobrze wysunięty w kierunku twarzy wroga; postawa ta jak i następna mają swój początek od gardy zwanej „coda lunga alta” (coda lunga distesa u Marozzo) w której stopy są ułożone identycznie, ale ramię z mieczem jest wyciągnięte do tyłu. Metaforyczna nazwa wzięła się od popularnego przysłowia, że nie powinno się wchodzić w drogę wielkim mistrzom, ponieważ mają oni długi ogon, to znaczy, że mogą cię skrzywdzić ich liczni zwolennicy; tak więc stąd nazwa gardy dziewiątej i dziesiątej. Ze względu na to, że jest bardzo skuteczna w dotarciu do przeciwnika i skrzywdzeniu go, dlatego nosi nazwę „coda lunga alta”.Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie opisuje jeszcze coda lunga larga, prawa noga z przodu, miecz skierowany jest ostrzem w dół, paznokcie dłoni trzymającej miecz również w dół. Opisuje również, że coda lunga alta od coda lunga stretta różni się tylko tym, która noga jest z przodu. Coda lunga stretta jest podobną postawą do porta di ferro stretta, tyle że tam ręka była bezpośrednio nad kolanem z paznokciami dłoni skierowanymi w lewo, tutaj ręka z mieczem jest z boku ciała, a ostrze miecza jest pod kątem w stosunku do podłoża, prawdziwe ostrze skierowane na zewnątrz, pozycja przypomina zewnętrzną zasłonę szablową.
Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie (Guardia di Alicorno) oraz Achille Marozzo (Becca cesa i Becca possa) opisują jeszcze jedną gardę. Gdzie ręka z mieczem uniesiona jest nad głową, paznokcie dłoni trzymającej miecz skierowane w prawo, a sztych wycelowany jest w przeciwnika, puklerz trzymany na wyciągniętej przed siebie ręce na wysokości barku. Giovanni Dall'Agocchie pisze, że można ją przyjąć zarówno z lewą jak i z prawą stopą z przodu, Marozzo rozróżnia postawę z prawą nogą z przodu jako Słaby Dziób, a z lewą jako Silny Dziób- Becca cesa/Beca possa. Postawa ta jest przydatna do wyprowadzania imbrocatta czyli pchnięcia z góry do dołu.
