Walka pojedynczym mieczem wg Mancioliniego.

W rozdział XII Opery Novy Manciolini zapisał siedem ćwiczeń, pokazujących jak skutecznie bronić się i ripostować używając samego miecza. Korzystając z tłumaczenia włoski->angielski na stronie www.chicagoswordplayguild.com postanowiłem przetłumaczyć go na polski i wrzucić tutaj. Warto zwrócić uwagę, że walce mieczem bez puklerza czy innych narzędzi w całym traktacie poświęcony jest jeden krótki rozdział. Podstawą nauki walki mieczem był zestaw miecza z puklerzem.

Gwoli wyjaśnienia w tekście zdarza się sformułowanie "upewnij się, że nie miniesz Guardia di Faccia", postawy rozumiane były jako pewnego rodzaju stopklatki, momenty w których zatrzymywaliśmy ruch ręki, albo go zmienialiśmy. Czyli w tym wypadku autorowi chodziło, o to żeby ręka wykonując ruch nie znalazła się wyżej czy dalej niż kiedy stajemy w postawie Guardia di Faccia.

Znów na początek angielska wersja, której użyłem,a pod spodem moje tłumaczenie:

When you are about to fence your opponent with the Spada dafilo, set yourself with the right foot forward and the sword in Porta di Ferro Stretta. Then, without delivering any sort of attack, press your opponent in this manner: gather forward with your left foot, and then step forward with your right.

Kiedy masz zamiar fechtować z przeciwnikiem samym mieczem, ustaw się prawą nogą do przodu i w Porta di Ferro Stretta. Następnie, nie wyprowadzając żadnego ataku, naprzyj na przeciwnika w ten sposób: zrób krok lewą nogą do prawej, a następnie wykonaj krok do przodu prawą.

Play One: Defense vs. a Straight Thrust
If he attacks you with a thrust, hit into it with your false edge and turn a half riverso to his thigh. Then, defend yourself by delivering an ascending falso to his sword-hand (making sure that you do not pass the Guardia di Faccia) and deliver another cut ending in Porta di Ferro Stretta.

Jeśli zaatakuje cię pchnięciem, uderz go falso i uderz mezo riverso w jego udo. Następnie obroń się, wykonując wznoszące falso celując w rękę z mieczem (upewniając się, że nie miniesz Guardia di Faccia) i wykonaj kolejne cięcie kończące się w Porta di Ferro Stretta.

Play Two: Defense vs. a Face Thrust
But if he attacks with a thrust to your face in order to then strike you with a mandritto or riverso, parry his thrust with a falso; then, if his mandritto comes to your head, parry it by going into Guardia di Testa and respond with a similar blow to his head or leg—as you wish.
Ale jeśli zaatakuje pchnięciem w twoją twarz, aby następnie uderzyć cię mandritto lub riverso, sparuj jego pchnięcie falso; następnie, jeśli jego mandritto uderza w kierunku twojej głowy, sparuj go, wchodząc do Guardia di Testa i zareaguj podobnym ciosem w głowę lub nogę – jak chcesz.

Play Three: Defense vs. a Thrust
Your opponent could also attack you with a riverso or a mandritto to the leg. If it is with a mandritto, pull your right foot back and cut into his sword-hand with a half mandritto. Instead, if he attacks you with the riverso, pull your right foot back while delivering a half riverso to his sword-arm; then, recover in Porta di Ferro Stretta.
Twój przeciwnik może również zaatakować cię riverso lub mandritto w nogę. Jeśli atakuje mandritto, cofnij prawą stopę i przetnij jego dłoń z mieczem za pomocą mezo mandritto. Zamiast tego, jeśli zaatakuje cię riverso, cofnij prawą stopę, dostarczając mezo riverso w jego rękę z mieczem; następnie powróć do Porta di Ferro Stretta.

Play Four: Defense vs. a Riverso to the Head
First, let us suppose that the riverso is to the head. Parry the thrust with the false edge without moving your feet. When he delivers the riverso, pass forward with your left foot and parry by performing a mezza volta with your hand; then, pass with your right foot toward his left side and deliver a mandritto to his head or leg (as you wish). Finish by letting your left leg follow behind the right.
Najpierw załóżmy, że przeciwnik uderza riverso w głowę. Sparuj pchnięcie falso bez poruszania stopami. Kiedy zrobi riverso, przejdź do przodu lewą nogą i sparuj, wykonując pół obrotu ręką; następnie przesuń prawą stopą ku jego lewej stronie i uderz mandritto w głowę lub nogi (jak chcesz). Zakończ, pozwalając lewej nodze podążać za prawą.

Play Five: Defense vs. a Riverso to the Leg
Let us now suppose that his riverso is to your leg. Defend by passing forward with theleft foot and turning your point down; then, push a thrust of your own to his flank and immediately retreat by jumping backwards and recovering in Porta di Ferro Stretta.
Przypuśćmy teraz, że jego riverso wymierzone jest w twoją nogę. Broń się, przechodząc do przodu lewą stopą i obracając sztych w dół; następnie pchnij w jego bok i natychmiast wycofaj się, skacząc do tyłu i wracając do Porta di Ferro Stretta.

Play Six: Defense vs. an Attack to the Head; Risposta by Thrust
If he attacks your upper parts with a mandritto or riverso fendente, or with a thrust, you can parry any of these blows with a falso, provided that you do not pass the Guardia di Faccia. Then, immediately pass forward while turning your hand, and push a thrust to your opponent’s face or chest—as you prefer.
Jeśli zaatakuje twoje górne partie ciała mandritto lub riverso fendente lub pchnięciem, możesz sparować każdy z tych ciosów falso, pod warunkiem, że nie miniesz Guardia di Faccia. Następnie natychmiast przejdź do przodu, obracając rękę i wykonaj pchnięcie w twarz lub klatkę piersiową przeciwnika – tak jak wolisz.

Play Seven: Defense vs. an Attack to the Head; Risposta by Cut
Alternatively, after parrying with the falso, you can let loose a mandritto to his face and let it descend so that it hits his arms and chest: if you choose to deliver this stroke, accompany it with an accrescimento of your right foot.
Alternatywnie, po sparowaniu falso, możesz uderzyć mandritto w jego twarz i pozwolić aby ostrze opadło tak, aby uderzyło w jego ramiona i klatkę piersiową: jeśli zdecydujesz się wykonać ten cios, pomóż mu wykrokiem prawej stopy.

Podstawowa praca nóg.

Tekst, który pochodzi ze strony Renaissance Fence, przetłumaczyłem go ponieważ mistrzowie bolońscy nie zebrali w jednym miejscu wskazówek dotyczących pracy nóg, a autor poniższego tekstu zrobił to w sposób bardzo przystępny. Najpierw umieszczam oryginalny angielski tekst, następnie moje tłumaczenie.

Basic foot work

In all footwork individual steps should be clean and crisp, with no dragging, shuffling or lifting to reorientate at the end. Each foot should only step once. In all of the footwork the aim is to try and keep the torso and shoulders close to square to the line of engagement, as this gives equal use of both arms.

Podstawowa praca nóg

Zawsze w pracy nóg poszczególne kroki powinny być czyste i dynamiczne, bez przeciągania, szurania lub podnoszenia w celu zmiany orientacji na końcu. Każda stopa powinna stanąć tylko raz. W całej pracy nóg celem jest próba utrzymania tułowia i ramion prostopadle do linii natarcia (przechodzącej przez środek przeciwnika), ponieważ umożliwia równe wykorzystanie obu ramion.

Pass

The pass is the bread and butter step of the system, and is used extensively. There are 2 variations depending on whether one starts from passo stretto or passo largo.

The pass begins with the rear foot stepping forward and sideways at about 45° to land about a shoulder width apart from the stationary leading foot. From passo largo that would be just in front of the line of the toes of the stationary foot, and in passo stretto that would look like you had expanded to passo largo.

Przejście

Przejście jest chlebem powszednim w bolońskiej szkole i jest szeroko stosowane. Istnieją 2 warianty w zależności od tego, czy zaczyna się od passo stretto, czy od passo largo.

Przejście zaczyna się od wykroku tylnej stopy do przodu i na bok pod kątem około 45°, aby wylądować w odległości równej szerokości barków, od nieruchomej stopy prowadzącej. Od passo largo, który byłby tuż przed linią palców stopy nieruchomej, i w passo stretto, który wyglądałby tak, jakbyś przeszedł w passo largo.

When we are told to pass with a single foot, it refers to just this single step that has just been described.

The pass completes with the stationary leading foot making a corrective step by compassing behind the new leading foot, returning you to a passo largo stance. The new leading foot should pivot on the ball of the foot, so that the front toes are pointing in the correct direction. We have now swapped which foot was leading, as well changing the angle of the diameter of engagement.

Kiedy mówi się nam, że mamy przejść jedną nogą, odnosi się to tylko do tego pojedynczego kroku, który właśnie został opisany.

Przejście kończy się, gdy nieruchoma noga prowadząca wykonuje krok korygujący, ustawiając się za nową nogą prowadzącą, przywracając postawę passo largo. Nowa przednia stopa powinna obracać się na śródstopiu tak, aby palce były skierowane we właściwym kierunku. Zamieniliśmy teraz, która stopa prowadziła, a także zmieniliśmy kąt linii natarcia.

These two steps together describe the footwork required when we are instructed to pass in a direction.

When making the pass with an attack, it is possible to lean forward to make the attacks on the first step, and leaning back to withdraw the torso during the corrective step. This should not be learnt initially as it will throw out the balance of the student trying to learn the new footwork. In the initial learning stage concentrate on keeping the torso and head straight and upright, in line with the angle of the straight back leg.

Te dwa kroki razem opisują pracę nóg wymaganą, gdy otrzymujemy polecenie przejścia w określonym kierunku.

Podczas wykonywania przejścia z atakiem można pochylić się do przodu, aby wykonać atak na pierwszym kroku, i odchylić się do tyłu, aby wycofać tułów podczas kroku korekcyjnego. Nie powinno się tego uczyć na początku, ponieważ zaburzy to równowagę ucznia próbującego nauczyć się nowej pracy nóg. Na początkowym etapie nauki skoncentruj się na utrzymywaniu tułowia i głowy, prosto zgodnie z kątem wyprostowanej tylnej nogi.

 

Figure 1 – The first step of the Pass, Slope Pass and Pass & Traverse

Slope pass

The slope pass uses the same initial step as the pass.

When the stationary foot makes the second step, it will also move forward and in the same direction as first step, returning you to the same leading foot orientation in passo largo. There are also several instances where you finish in passo stretto. As the second step is made the foot should orient towards the enemy as it lands, and the rear foot should again correctively pivot on the ball of the foot to correctly orient the fencer. The step is typically used for chasing down an enemy who retreats with large steps from offensive actions.

Figure 2 – The second step of the Pass, Slope Pass and Pass & Traverse

Długie przejście

Długie przejście wykorzystuje ten sam początkowy krok, co zwykłe przejście. Stopa nieruchoma w początkowym kroku wykona drugi krok, w tym samym kierunku, co pierwszy krok, powracając do tej samej orientacji prowadzącej stopy w passo largo. Istnieje również kilka przypadków, w których kończysz w passo stretto. Po wykonaniu drugiego kroku stopa powinna być zorientowana w kierunku przeciwnika, a tylna stopa powinna ponownie obrócić się na śródstopiu, aby prawidłowo zorientować szermierza. Krok ten jest zwykle używany do ścigania wroga, który wycofuje się dużymi krokami z akcji ofensywnych.

The Pass And Traverse

The pass and traverse uses the same initial step as the pass.

The second step, which is made by the previously stationary foot, is to step horizontally sideways away from the first foot, landing just in front of the line from the toes of the first moved foot.

The first moved foot now steps for a second time, making the corrective compass step behind the leading foot, returning you to the same initial opening stance, but to the outside of the previous starting position.

This step is typically used to make a radical redirection to hit an open target, with an initial attack or parry to control the opponent’s sword allowing the traversing step. The horizontal sideways step and following correction is also called a traverse step.

The speed for the traverse step comes from the pivot of the stationary foot, which quickly orients the hips and torso in the direction the traversing foot needs to move. The pivot action is done on the ball of the foot, turning the heel outwards, and the toes towards the traverse direction, allowing for the traversing foot to step swiftly.

Przejście i Trawers

Przejście i trawers, wykorzystują ten sam początkowy krok. Drugi krok, który wykonuje stopa poprzednio nieruchoma, to krok poziomo w bok od pierwszej stopy, lądując tuż przed linią z palców pierwszej przemieszczonej stopy.

Pierwsza przesunięta stopa wykonuje teraz drugi krok korekcyjny, przechodzi za stopą prowadzącą, co powoduje powrót do tej samej początkowej pozycji, ale na zewnątrz poprzedniej linii natarcia.

Ten krok jest zwykle używany do radykalnego przekierowania, aby trafić cel otwarty początkowym atakiem lub parowaniem, które pozwoliło na kontrolę miecza przeciwnika i umożliwiło zejście z linii natarcia przeciwnika. Krok w bok i następującą korektę nazywany trawersem.

Prędkość kroku trawersującego pochodzi z obrotu stopy nieruchomej, która szybko ustawia biodra i tułów w kierunku, w którym musi się poruszać stopa trawersująca. Ruch obrotowy wykonywany jest na śródstopiu, obracając piętę na zewnątrz, a palce w kierunku wykonywanego obrotu, umożliwiając poruszającej się stopie zrobienie szybkiego kroku. 

The Slip

The slip is performed from a passo largo stance. The front foot moves back to the rear foot to make a passo stretto stance. The action pulls the front leg out of the path of descending cuts. The slip can then be followed by any of the passing steps, or the slipped foot can step back to its original position. This is a contraction action from passo largo to passo stretto on the part of the fencer.

Slip – cofnięcie przedniej nogi do tylnej, wykonywane jest z pozycji passo largo. Przednia stopa cofa się do tylnej stopy, aby przyjąć postawę passo stretto. Akcja zabiera przednią nogę z toru opadających cięć. Po slipie można następnie wykonać dowolny z kolejnych kroków lub stopa może cofnąć się do swojej pierwotnej pozycji. Jest to akcja uniku ze strony szermierza od passo largo do passo stretto.

 

Figure 3 – The Slip

The gather, or gathering step is another transition from passo largo to passo stretto. The gather is made when the rear foot moves up next to the leading foot to make a passo stretto stance. This can then be followed by any of the passing footwork, a step forward with the leading foot, or even a step back with the gathered foot. This is the preferred method for closing distance with the enemy, as the gather does not cause a big forward movement of the torso, which would bring the body into danger.

Zebranie lub krok zbierania to kolejne przejście od passo largo do passo stretto. Zebranie jest wykonywane, gdy tylna stopa przesuwa się do przodu stając obok stopy prowadzącej, aby przyjąć postawę passo stretto. Następnie można wykonać dowolną pracę nóg, krok do przodu stopą prowadzącą, a nawet krok do tyłu stopą zebraną. Jest to preferowana metoda zamykania dystansu z przeciwnikiem, gdyż zebranie nie powoduje dużego ruchu tułowia do przodu, który mógłby narazić ciało na niebezpieczeństwo.

Figure 4 – The Gather

Postawy/Gardy

Na tej stronie będę używał słów postawa i garda zamiennie oba odnoszą się do włoskiego guardia. W szermierce bolońskiej rozróżnia się kilkanaście postaw, które należy traktować jako pozycje z których rozpoczyna się atak, lub kończy po jego wykonaniu.

W zależności od autora niektóre nazwy guard się zmieniaja lub niektóre są całkowicie pominięte, po niżej znajdziecie możliwie pełny opis gard szkoły bolońskiej w kontekście używania miecza z puklerzem.

Na początek, możemy podzielić postawy na niskie i wysokie. Manciolino uważał, że postawy niskie są bardziej ofensywne i dają lepsze możliwości przy wyprowadzaniu ataków, postawy niskie dużo lepiej sprawdzają się w defensywie. Większość gard czy to wysokich czy niskich ma również co najmniej dwie wersje, stretta – z prawą nogą z przodu i alta z lewą nogą z przodu. W każdej z postaw szermierz stoi w lekkim rozkroku, odległość między stopami to długość stopy/półtorej stopy. Stopa znajdująca się z przodu czubkiem wskazuje przeciwnika, stopa znajdująca się z tyłu ustawiona jest pod kątem od 60 do 90 stopni w stosunku do przedniej. Większość gard i moich komentarzy do nich odnosi się do szermierza trzymającego miecz w prawej ręce, a puklerz w lewej.

Guardia Alta (Wysoka Garda)

Za Manciolino: Pierwsza garda nazywana jest „wysoką”, bo spotykając się w walce musimy z wdziękiem trzymać miecz nad ciałem z ręką uniesioną tak bardzo, jak to tylko możliwe, w taki sposób, że miecz skierowany jest do tyłu, a ramię z puklerzem musi być wysunięte daleko do przodu w kierunku wroga. Prawa stopa musi się wysunąć około czterech palców przed lewą, z lekko uniesioną piętą i obydwoma kolanami prostymi i nie zgiętymi. Tę osłonę można wykonać również na dwa inne sposoby, a mianowicie prawą nogą robiąc duży krok do przodu lub lewą nogą, robiąc równie duży krok, trzymając miecz i puklerz w wyżej opisany sposób. Zawsze miecz jest trzymany w ręce wyciągniętej nad głową, ustawienie nóg zależy od tego, jakie w danej sytuacji jest dogodniejsze, ponieważ nazwa guardia alta nie wiąże się z ustawieniem stóp, ale pozycji w jakiej znajduje się miecz.

Guardia di Testa (Zasłona głowy)

Za Manciolino: Druga garda nazywa się „guardia di testa”, wykonuje się ją wyciągając obie ręce na wysokości barków w kierunku przeciwnika. Ułożenie ramion, różnić się będzie tylko tym, że ręka z mieczem musi leżeć nieco niżej niż ta z puklerzem. Jeśli chodzi o ułożenie stóp, można to zrobić na dwa sposoby, albo stając szeroko z prawą, albo z lewą z przodu , bez względu na to będzie to ta sama postawa.

Komentarz: Ostrze miecza skierowane lekko w górę i w lewo, tak żeby zasłaniało głowę przed ciosem z góry.

Guardia di Faccia (Zasłona „w twarz”) / Guardia d’Intrare (Zasłona „wchodząca”)

Za Manciolino: Trzecia garda nazywa się „guardia di faccia”, podobna jest do poprzedniej w dwóch kwestiach a różni się tylko w jednej. Mianowicie, zgadza się w tym, że zarówno prawa i lewa stopa mogą być ustawione z przodu, jak położenie ramion się nie zmienia. Różnica, jest w tym że wspomniany wcześniej miecz ustawiony był pod ukosem, a tu trzymany jest prosto, skierowany sztychem w twarz wroga, oraz ręka uzbrojona w puklerz znajduje nad ręką wyznaczoną do miecza.

Komentarz: Manciolino nie wymienia Gauardia d’Intrare, znajdziemy ją za to u Giovanniego Dall’Agocchie (Dell'Arte di Scrima Libri Tre). Są to niemal identyczne postawy, tyle, że w Guardia di Faccia dłoń trzymająca miecz ułożona jest paznokciami do góry, a w Guardia d’Intrare paznokciami w dół.

 

Guardia di sopra il Braccio (Zasłona „nad ramieniem”)/ Guardia di sotto il Braccio (Zasłona „pod ramieniem”)

Za Manciolino: Czwarta nazywa się „guardia di sopra il braccio”, ponieważ ręka trzymająca miecz krzyżuje się z lewą ręką, kładąc prawe ramię w zgięciu lewej ręki. Sztych miecza skierowany jest w tył, w wyniku czego ręka trzymająca puklerz jest bardziej wysunięta w kierunku przeciwnika. Odnośnie stóp, pierwszy sposób ich ułożenia, to kiedy prawa musi być tylko tyle przed lewą, żeby jej nie dotykać. Można ponadto wykonać tę samą osłonę, prawą stopę wysuwając bardziej do przodu, pochylając się nieco do wewnątrz z wdziękiem (pewnie chodzi o zachowanie równowagi/stabilności). I w tym sposobie ułożenia gardy, chociaż ręka miecza nie rusza się z miejsca, w którym była powyżej, czyli ze środka lewego ramienia (bo inaczej postawa zmieniłaby nazwę z powodu, który został wyjaśniony przy pierwszej zasłonie) to ręce, wcześniej zgięte, prostują się nieco, tak że prawe ramię skierowane jest w stronę oponenta, jakby zaczynając wyprowadzenie ciosu tam, gdzie wydaje Ci się to najlepsze.

Piąta nazywa się „guardia di sotto il braccio”, ponieważ ręka miecza musi leżeć pod ręką z puklerzem, czyli trzymając miecz pod pachą tak, aby czubek był skierowany w tył, a ręka z puklerzem będzie dobrze wysunięte w kierunku wroga. W sprawie stóp, mówię że prawa może być ułożona jak opisano powyżej, to znaczy przed lewą, w małym lub dużym odstępie. Ale jeśli ułożysz stopy w dużym odstępie, wypada ci ustawić prawe ramię w kierunku wroga w sposób opisany w czwartej gardzie.

Komentarz: Czwarta i piąta zasłona różnią się tylko ułożeniem ręki z mieczem nad lub pod ręką z puklerzem. Ręce mogą być bliżej ciała, wtedy stajemy bardziej przodem do przeciwnika, lub lekko wysunięte do przodu, wtedy ustawiamy się bardziej prawym bokiem do przeciwnika, w rodzaju zaproszenia.

Guardia Porta di ferro stretta/larga/alta (Garda „żelazna brama” wąska/szeroka/wysoka)

Za Manciolino: Szósta garda nazywa się „porta di ferro stretta”. W którym ciało musi być ułożone w taki sposób, aby prawe ramię (jak wspomniano powyżej) było skierowane w stronę wroga, ale obie ręce muszą być wyciągnięte na spotkanie z wrogiem, tak aby ramię z mieczem było wyciągnięte prosto w dół w obronie prawego kolana, tak aby dłoń trzymająca miecz była blisko kolana na jego środku. Ale ramie z puklerzem musi być wyciągnięte prosto w kierunku przeciwnika, ani wyżej, ani niżej niż w guardia di testa. Jeśli chodzi o ułożenie nóg, prawa musi być ustawiona w dużym odstępie z kolanem lekko zgiętym, skierowanym w kierunku przeciwnika, a lewa pod kątem względem prawej, również z lekko zgiętym kolanem. Dlatego nazywa się to „wąskimi żelaznymi drzwiami” poprzez bycie najbezpieczniejszą spośród wszystkich innych gard i niezwykle silną jak żelazo, i że w przeciwieństwie do szerokiej wersji (którą omówimy bezpośrednio poniżej), miecz sztychem skierowany jest w kierunku wroga (pod ukosem w górę), rękojeścią opierając się o kolano.

Siódma nazywa się „porta di ferro larga”, nazwa jest podobna do nazwy poprzedniej zasłony, ponieważ ani stopy, ani ciało nie są ustawione inaczej niż w tamtej. Tyle tylko, że ręka z mieczem jest odsunięta od kolana i wisi wraz z ostrzem w kierunku ziemi skierowanym do wnętrza prawego kolana, przez co ciało jest bardziej odsłonięte niż w poprzedniej gardzie.

Komentarz: W porta di ferro larga, miecz również może być skierowany ku górze, istotne jest to, że prawa noga jest z przodu, a dłoń z mieczem znajduje się przy lewej nodze, pozostawiając nieosłoniętą prawą stronę ciała w formie zaproszenia. Dall’Agocchie wspomina jeszcze o porta di ferro alta, czyli wysokiej wersji porta di ferro stretta. Różnić się będzie ona ułożeniem ręki trochę wyżej, nie opiera się ona już o kolano, a bardziej przypomina guardia di faccia lub guardia d’intrare, tyle że paznokcie ręki z mieczem skierowane są w lewo.

 

Guardia Cingiara porta di ferro stretta/larga/alta(garda dzika żelazne wrota)

Za Manciolino: Ósma garda nazywa się „cingiara porta di ferro”, w której lewa noga jest pod kątem (względem prawej nogi, lewa z przodu) z lekko zgiętym kolanem, ale prawa noga musi pozostać wyprostowana. A jeśli chodzi o ręce, miecz musi spoczywać z dłonią przed lewym kolanem, tak jak to zrobiłeś z porta di ferro z której to zasłony bierze część swojej nazwy, a lewa ręka zostanie wysunięta w obronie głowy, z puklerzem do przodu, jak przed chwilą opisano; i dlatego nazywa się to „dzikiem” po zwierzęciu o takim imieniu, które zbliżając się do ataku układa się z głową i kłami w opisany wyżej sposób.

 Komentarz: Wprawdzie Manciolino na tym kończy opis tej gardy, ale jest ona w zasadzie lustrzanym odbiciem porta di ferro, tyle, że z lewą nogą z przodu. Dlatego możliwym jest modyfikowanie jej do wersji larga – przenosimy dłoń z mieczem nad prawe kolano, alta – unosimy lekko dłoń z mieczem do pozycji podobnej do guardia di faccia, tyle że paznokcie ręki z mieczem w lewo, ale lewa noga z przodu.

Guardia di Coda lunga alta /stretta/ larga/ / distesa (Garda długi ogon wysoki/wąski/ szeroki/daleki)

Za Manciolino: Dziewiąta garda nazywa się „coda lunga alta”, z lewą nogą wysuniętą do przodu, kolano lekko zgięte, a stopa musi być skierowana w kierunku przeciwnika w dużym odstępie (od prawej stopy), prawa ręka wysunięta w kierunku wroga z mieczem skierowanym po skosie, tak że szpic jest dobrze wycelowany w przeciwnika, puklerz dobrze wysunięty w kierunku twarzy wroga; postawa ta jak i następna mają swój początek od gardy zwanej „coda lunga alta” (coda lunga distesa u Marozzo) w której stopy są ułożone identycznie, ale ramię z mieczem jest wyciągnięte do tyłu. Metaforyczna nazwa wzięła się od popularnego przysłowia, że nie powinno się wchodzić w drogę wielkim mistrzom, ponieważ mają oni długi ogon, to znaczy, że mogą cię skrzywdzić ich liczni zwolennicy; tak więc stąd nazwa gardy dziewiątej i dziesiątej. Ze względu na to, że jest bardzo skuteczna w dotarciu do przeciwnika i skrzywdzeniu go, dlatego nosi nazwę „coda lunga alta”.

Dziesiąta garda to „coda lunga stretta”, z prawą nogą do przodu w dużym odstępie od lewej, lekko pod kątem w taki sposób, że kolano jest lekko zgięte. Obie ręce muszą być ułożone, jak zostało powiedziane powyżej, z tym wyjątkiem, że ramię z mieczem leży nieco niżej. Wspomnianych dziesięć gard wystarczy do naszej pracy.

Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie opisuje jeszcze coda lunga larga, prawa noga z przodu, miecz skierowany jest ostrzem w dół, paznokcie dłoni trzymającej miecz również w dół. Opisuje również, że coda lunga alta od coda lunga stretta różni się tylko tym, która noga jest z przodu. Coda lunga stretta jest podobną postawą do porta di ferro stretta, tyle że tam ręka była bezpośrednio nad kolanem z paznokciami dłoni skierowanymi w lewo, tutaj ręka z mieczem jest z boku ciała, a ostrze miecza jest pod kątem w stosunku do podłoża, prawdziwe ostrze skierowane na zewnątrz, pozycja przypomina zewnętrzną zasłonę szablową.

Guardia di Alicornio/Becca cesa Becca possa (Garda Jednorożca, Dziób słaby Dziób silny)

Komentarz: Giovanni Dall'Agocchie (Guardia di Alicorno) oraz Achille Marozzo (Becca cesa i Becca possa) opisują jeszcze jedną gardę. Gdzie ręka z mieczem uniesiona jest nad głową, paznokcie dłoni trzymającej miecz skierowane w prawo, a sztych wycelowany jest w przeciwnika, puklerz trzymany na wyciągniętej przed siebie ręce na wysokości barku. Giovanni Dall'Agocchie pisze, że można ją przyjąć zarówno z lewą jak i z prawą stopą z przodu, Marozzo rozróżnia postawę z prawą nogą z przodu jako Słaby Dziób, a z lewą jako Silny Dziób- Becca cesa/Beca possa. Postawa ta jest przydatna do wyprowadzania imbrocatta czyli pchnięcia z góry do dołu.

Ciosy: cięcia i pchnięcia

Cięcia

    Większość cięć wykonywanych jest prawdziwym ostrzem, ale niektóre można wykonać również fałszywym, jeśli autor chciał wskazać, że dane cięcie należy wykonać fałszywym ostrzem do nazwy cięcia oprócz kierunku, z którego ma być zadane, dodawał słowo "falso" zazwyczaj używano przy cięciach prowadzonych z dołu do góry.

    W szermierce bolońskiej cięcia  dzielimy na dwie główne kategorie mandritti (liczba pojedyncza "mandritto"), nazywane tak, ponieważ wychodzą od prawej (dritto) strony szermierza, aby trafić w lewą stronę wroga i manroversi lub po prostu roversi (pojedynczy "roverso") wykonywany w odwrotny sposób (od lewej). 

• Cięcia wykonywane pionowo od góry do dołu, nazywane są fendente (plur. "fendenti"), pionowe w lewe ramię przeciwnika będzie nazywało sie fendente dritto, a w prawe fendete roverso.
• Cięcia wykonywane pod ukosem z góry na dół to sgualembro (l.m. "sgualembri").
• Cięcia wykonywane poziomo to tondo lub traverso (l.m. "tondi" lub "traversi").
• Cięcia wykonywane pod ukosem z dołu do góry to ridoppio (l.m. ridoppi). Cięcia wykonywane fałszywym ostrzem w ten sposób nazywają się odpowiednio falso dritto (od prawej) i falso manco (od lewej). 
• Cięcie wykonywane fałszywym ostrzem pionowo z dołu do góry po linii przechodzącej przez środek ciała przeciwnika nazywane jest montante.
• Cięcie wykonane z "młynćem" nazywane są tramazzzone, młyniec wykonywany jest z góry na dół, ostrze przechodzi od strony wewnętrznej ramienia.

Pchnięcia

    Mowa jest o czterech rodzajach pchnięć:

1. punta dritta — pchnięcie wykonane poziomo z mieczem trzymanym tak, że paznokcie dłoni są skierowane w dół wyprowadzane z postawy guardia d'intrare. 
2. punta roversa — pchnięcie wykonane poziomo z mieczem trzymanym tak, że paznokcie dłoni są skierowane w górę wyprowadzane z postawy guardia di faccia.
3. imbroccata — pchnięcie wyprowadzane z góry do dołu z postawy Guardia Becca
4. stoccata — pchnięcie wyprowadzane z dołu do góry na przykład z postawy Guardia Porta di Ferro

    

Słowem wstępu.

Blog poświęcony jest szermierce tradycji bolońskiej XVI wieku. Skupiać będzie się na mieczu (sidesword) z puklerzem, ponieważ aktualnie to mnie najbardziej interesuje. Podstawowym celem strony jest zgromadzenie w jednym miejscu przydatnych linków i materiałów — internetowy notatnik. Mam nadzieję, że przy okazji uda się obniżyć próg wejścia tym, których interesuje szermierka bolońska w Polsce, a nie znają na tyle języka angielskiego czy włoskiego, żeby zaczynać od obcojęzycznych tekstów. Moje tłumaczenie na pewno pozostawia wiele do życzenia, powstało z pomocą google translatora i mojej średniej znajomości angielskiego, nie może zastąpić czytania oryginalnych źródeł, ani profesjonalnych opracowań w języku angielskim. Tutaj muszę podziękować W. J. Swanger'owi, to z jego angielskiego tłumaczenia korzystam przy poznawaniu tradycji bolońskiej.

Na pierwszy ogień idzie Opera Nova, Antonia Mancioliniego, gdzie udało mi się przetłumaczyć wstęp, w którym Manciolinio opisuje podstawowe zasady fechtunku oraz omawia zasady sparingów ćwiczebnych. 

Oprócz stricte tłumaczeń będę umieszczać moje przemyślenia i kompilacje dotyczące poszczególnych elementów szermierki bolońskiej typu: cięcia, postawy, praca nóg itp. oraz linki do ciekawych filmów i artykułów.